تابلو برق
تابلو برق چیست؟
1- کنترل و توزیع انرژی
2- محافظت از افراد
3- محافظت از تجهیزات الکتریکی در مقابل عوامل محیطی
انواع مختلف تابلو برق
الف) دسته بندی از نظر ساختار، ابعاد و اندازه
ب) دسته بندی از نظر عملکرد
تابلو برق چیست؟
تابلو برق یا Electrical Enclosure محفظه ای حامل تجهیزات الکتریکی مانند تجهیزات قدرت و فرمان است که کنترل و توزیع انرژی از طریق تجهیزات در این تابلو انجام می شود،
محفظه ایمنی افراد در برابر خطرات احتمالی مانند برق گرفتگی یا انفجار را افزایش می دهد،
محفظه ازتجهیزات الکتریکی در مقابل عوامل محیطی محافظت می‌کند.
1- کنترل و توزیع انرژی
اجزای تابلو برق شامل محفظه‌ی اصلی،کلیدها، سیستم اتصال زمین و سایر تجهیزات حفاظتی و کنترلی هستند.
الف) محفظه ی اصلی یا بدنه، جعبه ای یک یا چند سلولی است که از تجهیزاتی که داخل یا روی آن نصب می‌شوند محفاظت می‌کند. این محفظه بسته به نیاز و کاربرد از جنس پلاستیک، آهن و یا کامپوزیت ساخته می شود. هر محفظه عدد IP خاص خود را دارد، که نشان‌دهنده‌ی میزان نفوذپذیری آن در مقابل عوامل محیطی است.
ب) کلیدها وظیفه‌ی قطع و وصل کردن جریان مدارها را بر عهده دارند و در انواع مختلف در تابلوها ظاهر می شوند.
ج) در سیستم اتصال به زمین تمامی سلول های تابلو برق به هادی اتصال زمین وصل شده و وظیفه‌ی ایمنی افراد در برابر برق گرفتگی را بر عهده دارند.
2- محافظت از افراد
محفظه ی تابلو برق از تماس افراد با تجهیزات حامل جریان جلوگیری کرده و از این طریق خطر برق گرفتگی را کاهش می‌دهند.
3- محافظت از تجهیزات الکتریکی در مقابل عوامل محیطی
رطوبت زیاد محیط و افزایش دما در محفظه‌ی تابلو عواملی هستند که می‌توانند باعث ایجاد اختلال در عملکرد تابلو شوند.
الف) محافظت در برابر نفوذ آب
برای محافظت از تجهیزات داخل محفظه در برابر بخار آب، بارش باران، سیل و یا غوطه ور شدن در آب (در زیر دریایی ها) محفظه های متفاوت با رتبه‌ی IP متفاوت استفاده می شوند. رقم اول سمت چپ عدد IP میزان نفوذپذیری آب به محفظه را مشخص می کند.
جدول عدد IP را می توانید در مقاله‌ی “چگونه بهترین اینورتر را انتخاب کنیم؟” مشاهده کنید.
ب) محافظت در برابر دمای شدید
دمای شدید می تواند به تجهیزات الکترونیکی آسیب برساند یا عملکرد صحیح آن ها را مختل کند. برای جلوگیری از افزایش شدید دمای درون محفظه معمولاً از ابزار آلات تهویه استفاده می شود. برای طراحی سیستم تهویه لازم است نوسانات معمولی دما در طول شبانه روز، موقعیت جغرافیایی محل نصب و گرمای ناشی از فعالیت تجهیزات الکتریکی داخل محفظه در نظر گرفته شود.
انواع مختلف تابلو برق
تابلوهای برق را از دو منظر می‌توان دسته‌بندی کرد:
الف) از نظر ساختار، ابعاد و اندازه
ب) از نظر عملکرد
الف) دسته بندی از نظر ساختار، ابعاد و اندازه
تابلوها از نظر ساختار، ابعاد و اندازه به سه دسته تقسیم می شوند:
1. Flat Control Panel
این تابلوها که ساده ترین و ارزان ترین نوع تابلو هستند معمولا برای فرمان و PLC مورد استفاده قرار می‌گیرند.
2. Console control Panel
این تابلوها با شکل کنسولی به راحتی امکان ارتباط اپراتور و تجهیزات را برقرار می کنند.
3. Break Front Panel
این تابلوها که اصطلاحا تابلوهای انحنادار نام دارند، امکان استفاده ی بیشتر از سطح جلویی تابلو را فراهم می‌کنند.
ب) دسته‌بندی از نظر عملکرد
تابلوها از نظر ساختار، ابعاد و اندازه به شش دسته تقسیم می‌شوند:
PLC Panel (Programmable Logic Controller Panel)
تابلوی تخت یک یا چند سلولی که PLC و کنترلرها در آن قرار می‌گیرند.
2. MCC Panel (Motor Control Center)
از این تابلوها زمانی استفاده می شود که تعداد زیادی موتور و عملگرهای موتوری در سیستم وجود دارد. در این حالت راه اندازها و حفاظت ها روی تابلویی جدا نصب می‌شوند.
3. APFC Panel (Automatic Power Factor Control)
این تابلو با نام های تابلوی اصلاح ضریب توان و تابلوی بانک خازنی نیز شناخته می‌شود. از این تابلو در مواقع نیاز برای بهبود ضریب توان استفاده می‌کنند.
4. PCC Panel (Power Control Center)
این تابلو در صنایع بزرگ که به اندازه گیری مقطعی پارامترها و تغییر آن‌ها نیاز است استفاده می‌شود.
5.LT Panel (Low Tension)
تابلوهای مورد استفاده در مکان های نیازمند به توزیع فشار ضعیف، مانند هتل ها و بیمارستان ها.
6.HT Panel (High Tension)
تابلوهای مورد استفاده در پست های توزیع هستند، که با توزیع فشار قوی در ارتباط است.
برای انتخاب صحیح نوع تابلوها بسته به پلن صنعتی مورد نظر لازم است جزئیات تجهیزات صنعتی و موارد استفاده‌ی آن ها را دانست.